Bilbao PortLabek bost urte daramatza Bilboko portu-komunitate logistikoko enpresek etorkizun adimentsuago, arinago eta jasangarriago baterantz egiten duten trantsizioa bultzatzen, berrikuntza irekiaren bidez, barnean sortzen diren proiektuetan nahiz kanpoko beste proiektu batzuetan lan eginez.
Bilboko Portuaren berrikuntza-hubak 2019an ekin zion jarduerari, Portuko Agintaritzaren eskutik, eta, aldi berean, Bilboko Portua eta Itsasadarra Fundazioan sartzea proposatu zuen. Estatuko portu batean martxan jarri zen lehen Port Lab izan zen, eta hasiera-hasieratik lan-talde batek sustatu eta koordinatu du proiektu hori Portuan bertan kokatutako coworking gune batetik. Lehen urtean 40 irtenbide berritzaile identifikatu zituen, eta orain 900 baino gehiago ditu. Horri esker, berrikuntza-ekosistema bat sortu ahal izan du, eta lankidetza publiko zein pribatua funtsezkoa izan da era guztietako proiektuak garatzeko.
Hasierako helburua izan zen berrikuntza erakartzea eta Estatuko Portuen Berrikuntza Funtsari emandako funtsak Euskadiko enpresetan eta, bereziki, Portuko enpresetan berriz inbertitzea. Pixkanaka-pixkanaka, lan-prozesu horrek fruituak eman ditu, eta Ports4.0 programaren eta beste finantzaketa-bide batzuen kalitateagatik, interesagatik, sendotasunagatik eta berritasunagatik jaso dituzten proiektu asko babestu eta babestu ditu. Horiek guztiek 51 proiektu mobilizatu dituzte eremu anitzetan, hala nola digitalizazioa, eraginkortasun logistikoa, segurtasuna eta babesa edo energia eta jasangarritasuna. Proiektu horiei esker, portu-komunitateko enpresek bertatik bertara ezagutu ahal izango dituzte gero bere prozesuetan, zerbitzuetan edo negozio-ereduetan integratu ahal izango dituzten teknologiak.
Bilboko Portuko Agintaritzaren eta Bilboko Portuko Komunitatearen trakzioarekin, Bilbao PortLabek enpresa batzuek berrikuntzarekiko interesik ez izatearen hutsuneak ixteko eta ekintzara pasatzeko bideari ekitea lortu du, teknologia berriak erraztuz. Era berean, Portutik kanpoko enpresei lagundu die bere garapen teknologikoaren maila handitzeko, kontzeptuen proben, prototipoen eta pilotuen bidez, horrela portuko komunitateko enpresen arrisku teknologikoa murrizteko, eta horrek konfiantza handiagoa ematen die arriskuan jartzeko, aldatzeko eta saiatzeko.
Bosgarren urteurrenaren ospakizunean, Bilboko Portuko Agintaritzaren presidenteak, Ricardo Barkalak, honako hau azpimarratu du: “berrikuntza funtsezko palanka da lehiakortasuna hobetzeko, eta, aldi berean, beharrezkoa da inguruneko aldaketen aurrean egokitzeko eta aurrera egiteko. Portuko Agintaritzak hub hori bultzatu zuen, eta enpresei laguntzen die bide berritzaile horretan, Portuko Agintaritzen zeregina aldatzen ari baita egungo landlord eredutik komunitateko traktore gisa duten zeregina nagusitzen duten ereduetara”. Barkalaren hitzetan, “ziurgabetasunaren aurrean, aldaketaren arintasuna sustatzen duen faktoreetako bat berrikuntzaren alde egin behar dugu, eta arazo konplexuen aurrean, funtsezkoa da ezberdinen arteko lankidetza, elkarrekin sorkuntza sustatzea bezala”. Enpresak aurrera pausua egitera animatu ditu, honako hau azpimarratuz: “aldaketak eta berrikuntza berak arriskua dakarte, baina, batzuetan, arriskurik handiena ez berritzea da. Gure hub-ak, gainera, arriskua minimizatu egiten du, eta kontzeptu-probak eta inpaktua neurtzeko pilotuak egiten ditu”.
Bestalde, Nagore Ardanza Bilbao PortLabeko koordinatzaileak erakunde batentzat eskuin-ezkertia izatea zer suposatzen duen gogorarazi du. “Aukera berriak aztertzen dituen bitartean, merkatuan gaur egungo balio-proposamena ustiatzea lortzen du, eta hor berrikuntza oso presente dago eta non gure PortLab martxan jartzen da”, azaldu du. Zaintza eta scouting-a bere lanaren zati handi bat betetzen dute, “baina garrantzitsuena da portuko enpresak enpresa berritzaileekin konektatzea, modu oso pertsonalizatuan, bi aldeen arteko lankidetzak bultzatuz eta hitz egiten duten hizkuntza bat erabiltzen saiatuz, elkar uler dezaten eta beren negozio-erronkak konpontzeko elkar osagarri izan daitezen”.
Jose Luis Garcia-Mochales Portuko Agintaritzako Berrikuntza Saileko buruaren ustez, Bilbao PortLabek batez ere lankidetzan berritzea sustatzen du. “Portuko komunitateko enpresek portuaren mugetatik harago begiratu behar dute, eta guk erraztasunak ematen dizkiegu kanpoan dagoen berrikuntza ezagutzeko, unibertsitateetan, startup-etan, enpresa handietan, zentro teknologikoetan edo beste sektore batzuetan, portuaren behar espezifikoetara egokitu ahal izan dezaten”. “Berrikuntza normalizatzea bilatzen dugu, enpresei ulertaraztea berritzea oso erraza izan daitekeela, ditugun erronka txikiak edo handiak identifikatzea eta lankidetzan lan egitea”.
Antolatzaileek eskerrak eman dizkiete, une oro, portuko komunitate logistikoko enpresei eta Portuko Agintaritzako arloei bost urte hauetan proiektuak errazteko egindako lanagatik, gaitzeko teknologiek nola funtzionatzen duten ikusteagatik eta, hala, teknologia horiek abian jartzen laguntzeagatik. “Teknologiaren “fast followers”en ordez, “early adopters” izan behar dugu”, zehaztu dute.
Era berean, eskerrak eman dizkiote aholku-batzordeari., honako hauek osatzen dutena: osatzen duten kideei: Portuko Agintaritzako batzorde exekutiboko kideek, Estatuko Portuetako ordezkariak, SPRIk (Eusko Jaurlaritzaren Enpresa Garapenerako Agentzia), Bizkaiko Foru Aldundiak BEAZek eta Seed Capital Bizkaiak (Bizkaiko Foru Aldundiaren bi sozietateak), UniportBilbaok Euskal Herriko Itsas Foroak, Mugikortasun eta Logistikako klusterrak Tecnaliak Innobasquek, Orkestrak eta Euskal Herriko Unibertsitateak (UPV-EHU), Deustuko Unibertsitateak eta Mondragon Unibertsitateak.
Ez beldurrik, ez lotsarik, ez nagikeriarik
Bosgarren urteurrenaren ospakizunean ehun enpresa baino gehiago izan dira, bai portu-komunitatekoak, bai enpresa berritzaileetakoak. Ekitaldian, Juanjo Azcarate CCCko (Centro de Estudios Profesionales) presidentearen hitzaldi inspiratzaile bat eskaini da, “Ez beldurrik, ez lotsarik, ez nagikeriarik” izenburukoa. Izenburu hori “partekatzen dugu enpresak bultzatzen dituen, entzuten dien, aholkularitza ematen dien, finantzaketa bilatzen dien eta proba pilotuak egiten dituen hub bat edukitzera gonbidatzen dituen sarearekin berritzeko”, adierazi dute antolatzaileek.
Urteurren honetan, halaber, José Llorca Estatuko Portuetako berrikuntza-buruak parte hartu du. Epe ertaineko portuei buruzko ikuspegia eman du, eta arreta berezia jarri du datuetan, datuen kudeaketan eta energia bezalako arloetako eredu berrietan, gobernantzan aldaketak eragin baititzakete.
Jardunaldian, gainera, bost kasu praktiko aurkeztu dira, bai Bilboko Portuko Agintaritzaren bi eremutan (ekipoak eta ingurumena), bai portu-komunitateko hiru enpresatan (Tradebe, Petronor, Toro y Betolaza). Erakunde horiek SDLE, Suprasys, Navozyme, Siport21 eta Nuavisekin batera Bilboko Portuan garatu dituzten edo garatzen ari diren proiektuak aurkeztu dituzte.