Porturako sarbideaBilboko Portuko Agintaritzak apustu sendoa egin du energia-trantsizioaren eta portuko jarduera deskarbonizatzearen alde, eta, horretarako, elektrizitatea hornituko die ontziei atrakatuta dauden bitartean eta energia berriztagarrien instalazioak jarriko ditu.
BilbOPS proiektua inbertsio estrategikoa da, eta OPS (onshore power supply) teknologia edo lurreko elektrizitate-hornidura (cold ironing ere deritzo) zabalduko du. Teknologia horri esker, portuko egonaldian ontziak sare elektrikora konektatu daitezke, eta diesel motor osagarriak itzali. Hala, saihestu egiten dira ingurumenerako eta osasun publikorako kaltegarriak diren berotegi-efektuaren gasak (CO2, nitrogenoa eta sufre dioxidoa), bibrazioak eta zaratak.
Proiektu berritzaile horri esker, Bilboko Portuak jauzi kualitatibo handia egingo du Arku Atlantikoan Europar Batasuneko “Fit for 55” helburuak lortzeko. Zehazki, % 40 murriztuko ditu berotegi-efektua eragiten duten gasak, eta, proiektu honekin eta beste neurri osagarri batzuekin, Portuko Agintaritzak espero du Europako Batasunak 2030erako ezarritako % 55eko murrizketa lortzea.
Proiektua gauzatzeko, aldez aurretik bilera teknikoak egin dira Bilboko Portua erabiltzen duten ontzi-enpresekin, haien beharrak ezagutzeko; eta agintaritza harremanetan egon da Bilboko itsas korridoreak osatzen dituzten portuekin, proiektatuko diren instalazioak egiaztatzeko. Halaber, portuko komunitatearekin harremanetan egon da, 34 laguntza-gutun jaso ditu, eta BilbOPS Estatuko Portuak koordinatzen dituen “OPS Master Plan for Spanish Ports” Plan Zuzentzailearen parte da.
OPS azpiegiturak
Proiektua hainbat fasetan banatzen da, eta Portu Agintaritzak beharrezkoak diren instalazioez hornituko ditu linea erregularrak, portuan dauden ontziei elektrizitatea emateko: edukiontziak, ro-ro, ro-pax, gurutzaontziak, eta Kai-mutur nagusiko lehen faseko A5 kai berria. Helburua da ontziek motor osagarriak itzali ahal izatea, eta, hala ere, funtsezko zerbitzuak izaten jarraitzea; hala nola ontziz aldatzeko ponpak, hozte-sistemak, argiak edo larrialdietarako ekipoak.
Lehenik eta behin, beharrezkoa izango da linea elektrikoak indartzea, instalazioek 30 MW eskain ditzaten. Horretarako, hiru banaketa-zentro, 11 transformazio-zentro eta 11 OPS konexio-puntu jarriko dira kaietan. Azpiegitura malgua sortzeko, 20 hargune izango dira, ontziek kaian atrakatzen duten tokia edozein dela ere zerbitzua emateko.
Hauek dira indartu beharreko eremuak: ferry-terminala, ro-pax trafikoari erantzuteko, bertan bi OPS puntu jarriz; ro-ro trafikorako terminala A6 kaian; A5 kai berria; edukiontzietarako A1 eta A2 kaiak; eta gurutzaontzien kaiak. Gurutzaontzien atrakalekua Getxoko hirigunean dagoenez eta azpiestazio elektriko batetik oso urrun, haren potentzia handitzeko 1,34 kilometroko urpeko kablea zabalduko da Santurtzitik.
Oraingoz, OPS instalazioek ez dute patroi estandarizatu edo homologaturik eta, beraz, ontzi bakoitzak potentzia desberdina behar du edo teknologia desberdina garatu du kaira konektatzeko (lehorrean edo itsasontzian). Hori dela eta, erabilera anitzeko sistema bat erabiliko da, 1 MW eta 12 MW artekoa, edozein ontzi-motari erantzun ahal izateko, ontziaren luzera, GT, diseinua edo trafikoa edozein izanda ere.
Era berean, “zerotik pasatzen ez den” akoplamendua gertatzeko sistema garatuko da; hau da, OPS sistemaren sarea tentsio-etenik gabe sinkronizatuko da ontziaren sarearekin.
Kai guztien indartzea 2022 eta 2023 bitartean gauzatuko da. A5 izango da OPS instalatzeko lanak hartuko dituen lehenengo kaia, eta 2022an lizitatzea espero da.
Ondorengo fasean, HIDROVAN proiektua garatuko da Petronorrekin, Tecnaliarekin eta Ferrovialekin elkarlanean: Plataforma flotatzaile mugikor horrek energia elektrikoa sortuko du H2-tik abiatuta. Konexio-punturik ez duten gainerako malgukiei OPS zerbitzua ematea du helburu.
Jatorri berriztagarriko energia-huba
Udaberrian amaituko den energia-trantsizioko planak, kaien elektrifikazioarekin batera, beste jarduera elkartu edo osagarri batzuk ere hartzen ditu barne; hala nola Portuan bertan energia berriztagarriko instalazioak sortzea, elektrizitatea zero emisiotik atera dadin. Horrela, Bilbo energia berdeen hub bihurtuko da. Hiru dira energia berdea sortzeko proiektuak:
- Eguzki-energia fotovoltaikoa. Autokontsumorako 6 MW lortzeko, dikeen eta kontradikeen barnealdean plaka fotovoltaikoak jarriko dira
- Olatu-energia. Punta Luceron, olatuen energia aprobetxatuz, 1 MW emango duen proiektu pilotu bat probatuko da, eta handitzeko eta 12 MW emateko aukera aztertuko da.
- Energia eolikoa. Portuak badu jada 12 MW sortzen dituen instalazio eolikoa, eta ontziak porturatzeko segurtasuna oztopatzen ez duten instalazioetan aerosorgailu gehiago jartzea aztertzen ari da.
Proiektu osagarriak
Bilboko Portuko Agintaritzak sustatutako BilbOPS proiektua Petronor/Repsolen beste proiektu batzuekin osatzen da.
Alde batetik, datozen urteotan Bilboko Portua Hidrogenoaren Euskal Korridorea – Basque Hydrogen Corridor, (BH2C) deritzonaren gune neuralgiko bihurtuko da. Proiektu horrek izaera estrategiko nabarmena izango du: mundu osokoa eta erreferentziazkoa izango da, berrikuntzari eta ingurumen-iraunkortasunari lotuta egongo da, eta CO2 isuriak murrizten lagunduko du.
Proiektu horietako bat da Petronorrek, Portuan bertan, energia berriztagarriarekin sortutako hidrogeno berdearekin erregai sintetikoak ekoizteko munduko instalaziorik handienetakoa eraikitzea.
Beste alde batetik, Repsol 1.000 metro kubiko biltegiratzeko tanke kriogeniko bat izango duen gas natural likidotuzko (GNL) bunker-terminal bat eraikitzen ari da. Horri esker, gas naturala -160 °C-an mantentzen da.
Horrelako proiektu eragile batek gure berrikuntza-ekosistemari pentsatzeko aukera ematen dio, irtenbide berriak eskaintzeko eta OPS zerbitzua hobetzeko. Horretarako, Bilbo Portlab, Portuko berrikuntza-huba, start-up-ak identifikatzen ari da, eta Portuaren berrikuntzaren aldeko apustu estrategikoarekin living-laba garatzea aurreikusten du. Lau urtean 20 start-up inguru lotzea espero du.
51,8 milioi euroko inbertsioa eta trakzio-izaerako proiektua
Asmo handiko proiektu horrek 51,8 milioi euroko inbertsio globala eskatzen du Portuko Agintaritzaren aldetik.
Hori finantzatzeko, 4,3 milioi euroko diru-laguntza lortu da A5 kaiko OPS-rako, Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoaren bidez; eta, horrekin batera, beharrezko izapideak egin dira gainerako kaietarako EBren beste kofinantzaketa bat eskatzeko, CEF Transport 2021-2027 laguntzen deialdiaren bidez. Deialdi hori oraindik ez da ebatzi, baina % 30eko diru-laguntza izan daiteke; hau da, 14,2 milioi.
Proiektuaren trakzio-izaera dela eta, ekimen pribatuak inbertsio osagarriak eta gure ekosistemako soluzio berritzaileak mobilizatuko ditu. Horrek guztiak, martxan dauden edo onartuta dauden beste proiektu batzuekin batera (gas-zerbitzugunea edo hidrogeno-instalazioa), 188 milioi inguruko inpaktu ekonomikoa eragingo du.
Herritarrentzako eta ekosistemarako onurak
BilbOPS-ek zuzeneko hobekuntza izango du udalerri mugakideetako biztanleen bizi-baldintzetan, osasunerako kaltegarriak diren emisioak (nitrogenoak, sufre dioxidoa), zaratak eta bibrazioak murrizten baititu.
Halaber, jarduera honen bidez, urtean 910 geldialdiei OPS zerbitzua emango zaie edukiontzi-kaietan, ferryetan eta gurutzaontzietan.
