Bilboko Portuak 2023 itxi du 32,8 milioi tonako trafikoarekin, hau da, 2022ko datuekin alderatuta %0,11ko hazkunde metatua izan du, batez ere ontziratu gabeko salgai likido eta solidoen trafikoan oinarritua.
Hazkunde hori oztopatu egin da abenduan, bereziki konplexua eguraldi txarragatik, atzerapenak eragin baititu itsasontzien sarreran. Zehazki, milioi erdi tona eta 21 geldialdi baino gehiago galdu dira hilabetean. Soilik urtarrilaren 1ean eta 2an sartu ziren abenduan atrakatu behar zuten hamahiru ontzi. Atzerapenik gabe, urteko itxiera %1,7koa izango litzateke.
Eragozpen hori gorabehera, Bilboko Portuak helburu anitzeko izaeraz eta era guztietako salgaiak mugitzeko espezializazioaz, edozein dela ere haien izaera, bolumena, pisua edo konplexutasuna, baliatzen da eta, horregatik, Estatuko Portuen batez bestekoak baino emaitza hobeak lortzen ditu trafikoetan, %-3,3koa izan baita, hamabi portu nagusien artean zortzik jaitsi direla. Era berean, edukiontzien trafikoaren portaera (%-0,9) Espainiako portu-sistemako portuen batez bestekoa (%-5,5) baino positiboagoa da.
Azpimarratzekoa da Bilboko Portua ez dela igarotzeko portu bat, beste portu handi batzuk ez bezala. Esportazioetan, Bilbo da hirugarren portua (8,3 milioi tona), soilik Valentzia eta Bartzelonaren atzetik, eta Cartagena edo Algecirasen aurretik. Hirugarrena da, halaber, inportazioei dagokienez (21,3 milioi), Cartagenaren eta Tarragonaren atzetik eta Bartzelonaren edo Valentziaren aurretik. Datu hauek bere eragin-eremuko ekonomiarentzat duen garrantzia eta portu logistiko-industrial gisa duen indarra berresten dute. Alde horretatik, emakidatutako azaleraren % 38 industria-enpresei zuzenduta dago, kaietan materialak fabrikatzen edo azken produktu bihurtzen dituztenak, sektore energetiko eta eolikoak gehienbat.
Garraioa, zerbitzuak, logistika eta industria elkartzen diren era guztietako trafikoak mugitzeko ahalmena eta esperientzia duen portua izateari Portuko Agintaritzaren merkataritza-politika ere gehitu behar zaio, bere hinterland-aren zerbitzura baitago, eta horrek lehentasuna ematen die balio estrategiko handiko trafikoei, nahiz eta tona gutxiago batu, hala nola proiektu-kargak, horien artean osagai eolikoak nabarmentzen direlarik. 2023an 3.600 garraio berezi sartu ziren Portuko instalazioetan, egunean hamar batez beste.
Solteko gaien hazkundea
Ontzien arabera, ontziratu gabeko salgai likidoek % 1 egin dute gora, nahiz eta Petronorreko findegiaren ekoizpena jaitsi den geldialdi teknikoagatik. Ontziratu gabeko salgai solidoak %4,4 hazi dira, eta petrolio-kokearen esportazioa eta zerealen eta irinen inportazioa nabarmentzen dira.
Salgai orokorrak ia % 4 egin du behera. Ohiko salgaien artean, eraikuntzako makineria eta materialak hazten dira. Bestalde, edukiontzietan portaera hobea duten salgaiak eraikuntzako materialak ere badira, eta % 3 jaitsi diren arren, hori ere Estatuko portu-sistemaren batez bestekoa baino txikiagoa da (% 5 inguru jaisten dena).
Termino absolutuetan, gehien hazten diren trafikoak gasolioa, zerealak, eraikuntzako materialak, bioerregaiak, soja-babak eta pentsua eta bazkak dira. Beste aldean, petrolio gordina, fuel-olioa, produktu kimikoak, edariak, zementua eta klinkerra, papera eta pasta dira gehien jaisten direnak.
Liderrak Erresuma Batua eta Irlandarekin
Trafiko totalaren merkatu nagusiak, likidoak barne, AEB (%12), Brasil (%9), Errusia (%8), Erresuma Batua (%7) eta Mexiko (%6) dira. Gehien hazi diren herrialdeak hauek dira: Norvegia (petrolioaren eta gasaren inportazioak), Brasil (petrolioaren inportazioa), Nigeria (gasaren inportazioa), Belgika (petrolio-produktuen eta mineralen esportazioak), India (gasolioaren eta siderurgikoen inportazioa) eta Mexiko (petrolioaren inportazioa eta siderurgikoen esportazioa). Bilboko Portua liderra da Erresuma Batuarekin eta Irlandarekin trafikoan, eta Espainiako trafikoaren %33 portu horretatik igarotzen da.
Itsasontzi eta bidaiari gehiago
Ontzien mugimendua 2.738 geldialdirekin ixten da, iaz baino 96 itsasontzi gehiago (+%3,6). Ontzien tamainak (GT) % 9ko hazkundea izan du kontainer-ontzien, gurutzaontzien eta Finnlines eta Brittany Ferries ontzi-konpainietako gurpil bidezko zamarako ontzi jasangarri berrien igoeragatik.
Bidaiari kopurua %26,5 hazi da eta 270.771 izan dira. Linea erregularrekoak (ferryak Erresuma Batuarekin eta Irlandarekin) %16 hazi dira, hau da, 2022an baino 17.059 bidaiari gehiago; gurutzaontzietako bidaiarien trafikoa, berriz, 149.032 (+%36) turistara iritsi da, 80 geldialdirekin, eta hori errekorra da Bilboko Portuarentzat.
Edukiontzien %29k jada erabiltzen dute trena
2023an 4.238 tren ibili ziren Bilboko Portuan, 2022koaren antzeko zifra, hau da, batez beste 12 tren egunean. Trenbidez sartzen edo irteten diren edukiontzien kuota handitu egiten da berriz ere, eta % 27tik % 29ra pasatzen da; horrek sendotu egiten du portu-sistemaren lider gisa. Hazkunde hori eta trenaren aldeko apustua bat datoz EBren deskarbonizazioa sustatzeko helburu nagusietako batekin.
Horregatik, 2022tik aurrera, Portu Agintaritzak portuko jabariaren zirkulazioa eta maniobrak kudeatzen ditu trenbide-funtzionamendua hobetzeko, eta 2023an beste akordio bat lortu du Adifekin, oraindik kudeatzen duen Edukiontzi-terminalean. Zehazki, mandatu bat sinatu dute, Portuko Agintaritzak karga-operazioekin, sarbideen kontrolarekin eta operadoreentzako telefono eta telematika arretarekin lotutako eragiketak kudea ditzan, bi administrazioen arteko lankidetza indartuz eta portuko zerbitzuak hobetzen jarraitzeko estrategiari jarraipena emanez.
Era berean, Portuko Agintaritzak bat egin du Eusko Jaurlaritzaren eta Merkataritza Ganberen ekimenekin, Atlantikoko Korridorearen proiektuan aurrera egiteko indarrak batzeko. Era berean, merkantzien hegoaldeko saihesbidearen proiektua laster bultzatzea espero du.